राज्यातील विविध कृषी उत्पन्न बाजार समित्यांमध्ये कापसाची आवक वाढत असताना, दरही स्थिरतेकडे सरकत आहे. शेतकऱ्यांसाठी ही स्थिती उत्साहवर्धक ठरत असून, चांगल्या भावामुळे त्यांच्या मेहनतीला योग्य मोबदला मिळत असल्याचे चित्र आहे. सध्या राज्यातील बाजारपेठांमध्ये एकूण ८,७१३ क्विंटल कापसाची नोंद झाली असून, विविध प्रकारच्या कापसाला सरासरी ७,००० ते ७,२७५ रुपये प्रति क्विंटल दर मिळत आहे. यामध्ये स्टेपल, लांब स्टेपल, लोकल, आणि एच-४ मध्यम स्टेपल या प्रकारांचा समावेश आहे. ही दरमान्य स्थिती राज्यातील कृषी पणन मंडळाच्या जाहीर केलेल्या आकडेवारीतून दिसून आली आहे.
कृषी उत्पन्न बाजारपेठांमधील दरांचे विश्लेषण
राज्यातील बाजार समित्यांमधील दरांची स्थिती पाहिली असता, १३ नोव्हेंबर २०२४ रोजी महाराष्ट्र राज्य कृषी पणन मंडळाने जाहीर केलेल्या अधिकृत आकडेवारीत दरांमध्ये सकारात्मक स्थिरता असल्याचे आढळून आले आहे. राज्यातील विविध बाजार समित्यांमधील दर पाहता, सेलू बाजार समितीमध्ये कापसाला सरासरी ७,२०० रुपये प्रति क्विंटल इतका दर मिळाला आहे, तर किमान दर ४,३०० रुपये नोंदवला गेला आहे. हे दर गेल्या काही दिवसांपासून जवळपास स्थिरच असल्याचे दिसून येते, जे शेतकऱ्यांसाठी सकारात्मक बाब आहे. दरात होणाऱ्या या स्थिरतेमुळे शेतकऱ्यांना आपल्या उत्पादनाचा उत्तम लाभ मिळत आहे.
वर्धा बाजार समितीचा थोडा वाढलेला दर
वर्धा बाजार समितीमध्ये कापसाला सरासरी ७,१०० रुपये प्रति क्विंटल इतका दर मिळत आहे. गेल्या आठवड्याच्या तुलनेत येथे दरात थोडीशी वाढ दिसून येते, ज्यामुळे स्थानिक शेतकऱ्यांमध्ये समाधानाचे वातावरण आहे. वर्धा बाजारपेठेत व्यापाऱ्यांकडून मोठ्या प्रमाणात खरेदी होत आहे. विशेषतः, स्थानिक व्यापारी आणि प्रक्रिया करणाऱ्या कंपन्यांची मागणी वाढल्यामुळे दरात स्थिरता आहे. या बाजारपेठेत चांगल्या प्रतीच्या कापसाला विशेष मागणी असून, त्याचा दरही थोडा जास्त असल्याचे आढळते.
पुलगाव बाजारपेठेत चांगला दर
पुलगाव बाजार समितीमध्ये कापसाला ७,२०० रुपये प्रति क्विंटल इतका दर मिळत आहे. ही बाजारपेठ स्थानिक व्यापाऱ्यांसाठी महत्त्वाची मानली जाते. स्थानिक व्यापाऱ्यांकडून मोठ्या प्रमाणात खरेदी होत असल्याचे दिसते, ज्यामुळे दर कायम राहण्यास मदत झाली आहे. व्यापारी व प्रक्रिया उद्योगांकडून सततची मागणी असल्याने शेतकऱ्यांना चांगल्या दराने विक्रीची संधी मिळत आहे. या भागातील कापसाचा दर हा राज्यातील इतर भागांच्या तुलनेत काहीसा जास्त आहे, त्यामुळे शेतकरी देखील येथे आपल्या कापसाची विक्री करण्यास प्राधान्य देतात.
शेगाव बाजार समितीमध्ये स्थानिक वाणाला मागणी
शेगाव बाजार समितीमध्ये लोकल कापसाला ७,१२५ रुपये प्रति क्विंटल दर मिळत आहे. स्थानिक वाणाला चांगली मागणी असल्याचे चित्र येथे दिसून येते. स्थानिक व्यापारी, उद्योगधंदे आणि प्रक्रिया करणाऱ्या कंपन्यांची मागणी असल्यामुळे दरात काही प्रमाणात स्थिरता आहे. शेगाव बाजारपेठेत स्थानिक शेतकरी व व्यापाऱ्यांमध्ये सौहार्दपूर्ण संबंध असल्याने, व्यापारी येथे नेहमी खरेदीसाठी येतात.
- पारशिवनी बाजारपेठेतील मध्यम प्रतीचा कापूस
पारशिवनी बाजार समितीमध्ये कापसाला ७,००० रुपये प्रति क्विंटल इतका दर नोंदवला गेला आहे. या बाजारपेठेत मध्यम प्रतीच्या कापसाची आवक मोठ्या प्रमाणात होत असल्याचे दिसते. व्यापारी या भागात मोठ्या प्रमाणात खरेदी करीत असले तरी दर हा थोडासा कमी असल्याचे दिसते. इथल्या शेतकऱ्यांना दराचे कमी प्रमाण असल्यामुळे काहीसे नाराजीचे वातावरण आहे, मात्र दर कायम ठेवण्याचा व्यापाऱ्यांनी प्रयत्न केला आहे.
2. नंदुरबार बाजार समितीत सर्वाधिक दर
राज्यातील सर्वाधिक दर नंदुरबार बाजार समितीमध्ये मिळत असल्याचे दिसून येते. नंदुरबार बाजार समितीत कापसाला ७,२०० रुपये प्रति क्विंटल इतका चांगला दर मिळत आहे. या भागातील कापसाची प्रत उत्कृष्ट असल्याने व्यापारी मोठ्या प्रमाणात खरेदी करत आहेत. याठिकाणी स्थानिक शेतकऱ्यांनी देखील आपल्या उत्पादनाचा वापर योग्य दर मिळवण्यासाठी केल्याचे पाहायला मिळते. त्यामुळे या बाजारपेठेतील दर सर्वात चांगले आहेत. व्यापारी देखील इथे येऊन खरेदी करत असल्याने शेतकऱ्यांचा फायदा होतो आहे.
3. किनवट बाजार समितीत राज्यातील सर्वाधिक दराची नोंद
किनवट बाजार समितीत कापसाला सर्वाधिक ७,२७५ रुपये प्रति क्विंटल इतका दर मिळाला आहे, जो राज्यातील इतर बाजारपेठांच्या तुलनेत सर्वाधिक आहे. याठिकाणी व्यापाऱ्यांकडून मोठ्या प्रमाणात कापसाची खरेदी केली जात असून, स्थानिक वाणाची मागणी देखील अधिक आहे. किनवटमध्ये दर जास्त असल्याने शेतकरीही इथे विक्रीसाठी येत आहेत.
