मित्रांनो, सरकारच्या ताज्या निर्देशानुसार रेशन कार्ड धारकांनी आपल्या रेशन कार्डची ई-केवायसी करणे आता अत्यंत महत्त्वाचे आहे. यासाठी केंद्र सरकारने कठोर पावले उचलली असून, सर्व रेशन कार्ड धारकांना अल्टिमेटम देण्यात आलेला आहे की त्यांनी लवकरात लवकर ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करावी. ई-केवायसीची प्रक्रिया न करणाऱ्या रेशन कार्ड धारकांना रेशनसह अन्य लाभ घेणे बंद होऊ शकते. या प्रक्रियेबद्दल अधिक माहिती देण्यासाठी व या सूचना का महत्त्वाच्या आहेत, यावर प्रकाश टाकू.
या निर्णयाचे महत्त्व आणि फायदे
रेशन कार्ड धारकांसाठी केंद्र सरकारने ई-केवायसी प्रक्रिया बंधनकारक केली आहे. ई-केवायसी प्रक्रियेत प्रत्येक कुटुंबातील सदस्यांना आपली अंगठी वापरून डिजिटल ओळख प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल. हा निर्णय काही कारणांमुळे घेण्यात आला आहे. रेशनकार्डधारकांना योग्य लाभ मिळावा, अनुदान मिळण्यासाठीची प्रक्रिया सुलभ व्हावी, गरजूंनाच रेशनचा पुरवठा व्हावा, तसेच गैरवापर टाळण्यासाठी ही ई-केवायसी प्रक्रिया उपयुक्त ठरते. विशेषतः, गरिबांसाठी अनुदान योजनांमध्ये भ्रष्टाचार कमी करण्याचे आणि गरजू नागरिकांपर्यंत योजनेचा लाभ योग्यरीत्या पोहोचविण्याचे उद्दिष्ट साध्य होण्याची अपेक्षा आहे.
ई-केवायसी करण्याची अंतिम तारीख वाढविली
ई-केवायसी करण्यासाठी सुरुवातीची अंतिम तारीख 30 सप्टेंबर 2024 होती, परंतु लोकांचा प्रतिसाद कमी मिळाल्यामुळे ती वाढवून 30 नोव्हेंबर 2024 करण्यात आली. अजूनही काही रेशन कार्ड धारकांनी ई-केवायसी केलेली नाही, त्यामुळे सरकारने ही तारीख 31 डिसेंबर 2024 पर्यंत वाढविली आहे. यातून हे स्पष्ट आहे की, सरकारने रेशन कार्ड धारकांना पुरेसा वेळ दिला आहे; त्यामुळे आता कोणतेही कारण न देता लवकरात लवकर ई-केवायसी करणे आवश्यक ठरते. हा एक संधीचा कालावधी आहे; जो गमावल्यास, लाभांचा वापर करण्यास अडथळा निर्माण होऊ शकतो.
रेशन कार्ड रद्द होण्याची शक्यता
31 डिसेंबर 2024 पर्यंत ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण न करणाऱ्या रेशन कार्ड धारकांसाठी मोठे संकट उभे राहू शकते. ई-केवायसी न केल्यास केवळ रेशन मिळण्यात अडचण येणार नाही, तर त्याचे कार्डही रद्द होऊ शकते. याचा अर्थ असा आहे की, रेशन कार्ड रद्द झाल्यास त्याला पुन्हा एकदा प्रक्रियेच्या नवनवीन टप्प्यांमधून जावे लागेल आणि यामुळे अतिरिक्त त्रास होऊ शकतो. ही नवीन नियमावली संपूर्ण देशभर लागू करण्यात आली असून, सर्व राज्यातील रेशनकार्डधारकांसाठी ही माहिती अनिवार्य आहे.
रेशन कार्डचे महत्त्व आणि ई-केवायसीची प्रक्रिया
रेशन कार्ड हे फक्त रेशनसाठीच उपयुक्त नसून, अनेक सरकारी योजनांमध्ये ओळख म्हणून आवश्यक असते. उदाहरणार्थ, लाडकी बहीण योजना, पंतप्रधान आवास योजना, तसेच शालेय शिष्यवृत्ती योजना अशा विविध योजनांसाठी रेशन कार्ड आधार म्हणून मान्य आहे. त्यामुळे रेशन कार्डचे अस्तित्व टिकविणे गरजेचे आहे. ई-केवायसी प्रक्रिया ऑनलाइन किंवा जवळच्या सेवा केंद्रात केली जाऊ शकते. अंगठ्याचा वापर करून आपल्या ओळखीची नोंद पूर्ण करणे यामध्ये अपेक्षित आहे.
सरकारी योजनांमध्ये गैरवापर थांबविण्याचे उद्दिष्ट
ई-केवायसी प्रक्रिया रेशन कार्डच्या गैरवापरावर नियंत्रण आणण्यासाठी महत्त्वाची ठरते. अनेकदा असे आढळते की, काही लोक एकाच नावावर अनेक रेशन कार्ड काढून त्याचा अपयोग करतात. अशा प्रकारच्या अपप्रवृत्तींना थांबविण्यासाठी सरकारने ही ई-केवायसी प्रक्रिया लागू केली आहे. प्रत्येक कुटुंबातील सदस्यांनी स्वतःची ओळख तपासणे आवश्यक असल्याने गरजू लोकांनाच योजनांचा लाभ मिळू शकतो.
ई-केवायसी करण्याचे फायदे
ई-केवायसी केल्याने रेशन कार्ड धारकांना कोणते फायदे मिळतील? सर्वप्रथम, लाभ योजना त्वरित उपलब्ध होतील. यामुळे वेळेचा अपव्यय होणार नाही आणि आधारयुक्त ओळख उपलब्ध राहील. तसेच, ई-केवायसी पूर्ण झाल्यानंतर रेशन कार्ड लाभाच्या प्रमाणात कमी होण्याची शक्यता नाही. यामुळे लाभार्थींना एकाच वेळी शिधा मिळण्याची शक्यता वाढते. ही प्रक्रिया सुलभ असून, कुटुंबातील प्रत्येक सदस्याने एकदाच ई-केवायसी केल्यास त्यांचे रेशन कार्ड प्रलंबित राहणार नाही.
ई-केवायसीसाठी मार्गदर्शन
ई-केवायसी करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रांमध्ये आधार कार्ड, रेशन कार्ड क्रमांक, अंगठा, मोबाईल नंबर इत्यादी आवश्यक आहे. सर्वसाधारणपणे ई-केवायसी प्रक्रिया जवळच्या सेवा केंद्रातून पूर्ण करता येते. आवश्यक ती मदत करून ही प्रक्रिया काही मिनिटांतच पूर्ण करता येते.
