राज्यातील ६५ वर्षांवरील ज्येष्ठ नागरिकांसाठी राज्य सरकारने एक महत्त्वपूर्ण योजना जाहीर करण्याचे ठरवले आहे, ज्याचे नाव ‘वयोश्री योजना’ असे आहे. या योजनेअंतर्गत ६५ वर्षांवरील प्रत्येक नागरिकाच्या खात्यात दरमहा तीन हजार रुपये जमा केले जातील.
राज्य सरकार लवकरच या योजनेची औपचारिक घोषणा करणार असून, या संदर्भात खासदार श्रीकांत शिंदे यांनी नुकतेच माहिती दिली आहे. ही योजना राज्यातील ज्येष्ठ नागरिकांना आर्थिकदृष्ट्या आधार देण्याच्या उद्देशाने राबविण्यात येणार आहे. या निर्णयाने ज्येष्ठ नागरिकांना आर्थिक स्थैर्य मिळेल, अशी अपेक्षा आहे.
योजनेचे वैशिष्ट्ये आणि उद्देश
या योजनेच्या वैशिष्ट्यांमध्ये प्रमुख म्हणजे ज्येष्ठ नागरिकांच्या खात्यात थेट तीन हजार रुपये दरमहा जमा केले जातील. तसेच, ज्यांना आधीपासून पेन्शन मिळत आहे, त्यांना पेन्शनसह या योजनेचे लाभ देखील दिले जातील. या निर्णयामुळे ज्येष्ठ नागरिकांना पेन्शनसोबतच अतिरिक्त आर्थिक सहाय्य मिळेल. हे एकत्रित रक्कम म्हणजे साडेचार हजार रुपये ज्येष्ठ नागरिकांना मिळतील, ज्यामुळे त्यांच्या जीवनातील आर्थिक अडचणी थोड्या कमी होतील. या योजनेचे उद्देश म्हणजे ज्येष्ठ नागरिकांना आर्थिक सुरक्षितता प्रदान करणे व त्यांना आर्थिकदृष्ट्या आत्मनिर्भर बनवणे.
खासदार श्रीकांत शिंदे यांनी येथील संजय गांधी निराधार योजनेच्या ४०० लाभार्थ्यांना पत्र वाटप केले आणि त्या कार्यक्रमात त्यांनी ‘वयोश्री योजना’ संदर्भात माहिती दिली. शिंदे यांनी या वेळी विविध योजनांचा आढावा घेतला आणि सरकारच्या अन्य उपक्रमांबद्दलही माहिती दिली. संजय गांधी योजनेतील लाभार्थ्यांना आधी १५०० रुपये पेन्शन मिळत होते, परंतु आता ती रक्कम दोन हजार रुपये करण्याबाबत सरकार विचार करीत आहे. ही रक्कम वाढवल्यामुळे आर्थिक परिस्थिती खालावलेल्यांना थोडा दिलासा मिळेल.
दिव्यांगांना न्याय देण्याचा प्रयत्न
राज्य सरकारने दिव्यांग व्यक्तींनाही विविध योजनांचा लाभ मिळावा यासाठी स्वतंत्र मंडळ स्थापन केले आहे. या मंडळाद्वारे दिव्यांगांसाठी विशेष योजना राबविल्या जात आहेत, ज्यामुळे त्यांना न्याय मिळेल आणि त्यांच्या जीवनातील अडचणींवर तोडगा काढता येईल. दिव्यांगांसाठी विविध योजना राबविण्याचा उद्देश त्यांना आर्थिक आणि सामाजिक स्थैर्य मिळवून देणे हा आहे. यामुळे त्यांना आपला जीवनमान सुधारण्यास मदत होईल.
संजय गांधी योजनेतील एक अट म्हणजे लाभार्थ्याच्या मुलाचे वय २५ वर्षे झाल्यावर त्याचे नाव यादीतून वगळले जायचे. पण आता ही अट शिथिल करण्यात आली आहे, त्यामुळे आता लाभार्थ्यांचे नाव यादीतून वगळले जाणार नाही. यामुळे ज्येष्ठ नागरिकांना आयुष्यभर पेन्शन मिळण्याची सुविधा उपलब्ध होईल. हा निर्णय ज्येष्ठांना आर्थिक दृष्ट्या स्थिरता प्रदान करणारा ठरेल.
योजनेची आर्थिक अट आणि बदल
संजय गांधी योजनेत लाभ मिळण्यासाठी उत्पन्नाची एक मर्यादा होती, जी २५ हजार रुपये होती. परंतु आता ही मर्यादा वाढवून ५० हजार रुपये करण्याचा विचार चालू आहे. यामुळे अधिक लोकांना योजनेचा लाभ घेता येईल. उत्पन्नाची अट वाढवल्याने अधिक नागरिकांना योजनेत सहभाग घेता येईल आणि त्यांचे आर्थिक भवितव्य सुरक्षित होईल.
ज्येष्ठ नागरिकांसाठी आर्थिक आधार
राज्यातील अनेक ज्येष्ठ नागरिकांना पेन्शन आणि अन्य आर्थिक मदतीची गरज असते. त्यांना रोजगाराच्या संधी मिळत नाहीत, आणि अनेक वेळा त्यांचे उत्पन्न स्रोत मर्यादित असतात. ‘वयोश्री योजना’मुळे त्यांना दरमहा तीन हजार रुपयांचा आर्थिक आधार मिळेल. यातून त्यांचे रोजचे खर्च आणि दैनंदिन गरजा पूर्ण होतील. यासोबतच ज्यांना पेन्शन मिळते त्यांना या योजनेचा अतिरिक्त लाभ होणार आहे. एकूण रक्कम साडेचार हजार रुपये मिळाल्याने ज्येष्ठांना आर्थिक सुरक्षितता मिळेल.
योजनांचा एकत्रित प्रभाव
वयोश्री योजना, संजय गांधी निराधार योजना आणि दिव्यांगांसाठीच्या योजनांचे एकत्रित प्रभाव पाहिला तर राज्यातील ज्येष्ठ नागरिक आणि दिव्यांगांना आर्थिक तसेच सामाजिक स्थैर्य प्राप्त होईल. राज्य सरकारच्या या उपक्रमांमुळे समाजातील दुर्बल घटकांना लाभ होईल, त्यांचे जीवनमान सुधारेल, आणि त्यांना समाजात सन्मानपूर्वक जीवन जगता येईल.