महाराष्ट्रातील हवामान बदलाचे ताजे अद्यतन सांगते की, राज्यात परतीच्या पावसाने पूर्णपणे माघार घेतली आहे. परतीचा पाऊस आणि अवकाळी पाऊस या दोन महत्त्वपूर्ण घटनांमुळे राज्यातील हवामानात चांगलीच उलथापालथ झाली आहे. यामध्ये राज्यात अधूनमधून अवकाळी पावसाची हजेरी लागली आहे, तर दुसरीकडे थंडीची चाहूलही लागली आहे. राज्यातील काही भागांमध्ये तापमानात अचानक घट झाल्याचे दिसून येत आहे. विदर्भ आणि मराठवाडा या दोन भागांमध्ये आगामी काही दिवस ढगाळ वातावरण कायम राहण्याची शक्यता आहे. भारतीय हवामान विभागाने सांगितले आहे की, या ढगाळ वातावरणात अवकाळी पावसाचे आगमन होण्याची शक्यता आहे. ह्याच कारणामुळे आगामी काही दिवस राज्याच्या काही भागात गारठा व धुंद वातावरण अनुभवता येईल.
हिवाळ्याचा उशिर आणि तापमान घट यामुळे राज्याच्या अधिकतर भागात थंडीची हजेरी लागली आहे. यंदा परतीच्या पावसाचा उशीर झाला, ज्यामुळे हिवाळ्याची चाहूल देखील उशीराने लागली. काही ठिकाणी थंडीची लहानशी झलक दिसू लागली आहे, तर काही ठिकाणी अजूनही थंडीचा प्रतिक्षा सुरू आहे. यावर्षी अवकाळी पाऊस जास्त प्रमाणात पडत असून, त्याच्या परिणामी तापमानात घट होण्याचे संकेत मिळत आहेत. हवामानाच्या या उलथापालथीमुळे, राज्यातील नागरिक उकाड्याने किंवा थंडीने परिश्रम घेत आहेत.
विदर्भ आणि मराठवाड्यातील स्थिती
विदर्भ आणि मराठवाडा भागात अवकाळी पावसाचे सावट वाढत आहे. विदर्भ आणि मराठवाडा या दोन क्षेत्रांमध्ये पुढील चार दिवस ढगाळ वातावरण असणार आहे, असा भारतीय हवामान विभागाचा अंदाज आहे. यामुळे या भागांमध्ये पावसाच्या सरी येण्याची शक्यता वर्तवण्यात आलेली आहे. ह्याचसाथ, या भागांमधील तापमानात घट होईल. विशेषत: विदर्भाच्या ज्या जिल्ह्यांमध्ये तापमानाच्या वाढीचे प्रमाण मोठे आहे, तिथे गारठा वाढला आहे. तसेच, मराठवाडा आणि विदर्भात पाऊस व कमी तापमान यामुळे अनेक पिकांचे नुकसान होण्याचा अंदाज व्यक्त केला जात आहे. ह्या भागात गारपीट होण्याचे सुद्धा संकेत मिळत आहेत.
राज्यात तापमानात घट
राज्यात पुणे, सांगली, नाशिक, नागपूर, आणि जळगाव या जिल्ह्यांमध्ये तापमानात एक मोठी घट होऊ लागली आहे. पुणे आणि इतर काही शहरांमध्ये हवेतील गारवा वाढला आहे. पुण्याच्या वातावरणात कोरडेपणाचे प्रमाण अधिक दिसत आहे. तापमानात घसरण होऊन गारठा वाढला आहे. विशेषतः जळगाव आणि नाशिक जिल्ह्यातील निफाड हे ठिकाण यंदा राज्यातील सर्वात कमी तापमानाचे ठिकाण ठरले आहे. या ठिकाणी राज्यातील सर्वात कमी तापमानाची नोंद करण्यात आली आहे. ह्याच कारणामुळे पुण्यात थंडी वाढली आहे, तसेच सांगली आणि नाशिकमध्ये सुद्धा गारठा दिसून येत आहे.
चालू परिस्थिती आणि चक्रीवादळाची शक्यता
राज्यात चालू हवामान आणि चक्रीवादळ याविषयी एक महत्त्वपूर्ण बदल दिसून येतो आहे. भारतीय हवामान विभागाच्या सूचनेनुसार, पुढील काही दिवसात राज्यातील तापमानात मोठा बदल होण्याची शक्यता आहे. सध्या राज्याच्या विविध भागात थंडी आणि उकाड्याचे प्रमाण असल्याने, आगामी काही दिवसांमध्ये किमान २-४ अंशांनी तापमान कमी होईल. त्याचबरोबर, पश्चिम बंगालच्या उपसागरात कमी दाबाचा पट्टा निर्माण झाला आहे. ह्यामुळे चक्रीवादळाच्या निर्माण होण्याची स्थिती निर्माण झाली आहे. सायक्लोनिक सर्क्युलेशनमुळे या दबावाची तीव्रता वाढल्याने, राज्याच्या हवामानावर याचा प्रभाव पडण्याची शक्यता आहे. यामुळे पावसाच्या सरी आणि थंडीचे प्रमाण अधिक होईल, तसेच पश्चिम महाराष्ट्रात पाऊस आणि उकाड्याचे प्रमाण जास्त होण्याची शक्यता आहे.
हवामान विभागाचा इशारा
भारतीय हवामान विभागाने हवामान सुधारणा आणि निवडक अलर्ट जारी केले आहेत. या इशाऱ्यांमधून वर्तवले गेले आहे की, राज्यातील नागरिकांना आगामी काही दिवसांत हवेतील गारवा, पाऊस आणि चक्रीवादळाचे सावट लक्षात ठेवून तयारी करण्याची आवश्यकता आहे. विदर्भ, मराठवाडा, उत्तर महाराष्ट्र आणि पश्चिम महाराष्ट्रातील लोकांना पावसासाठी सजग राहण्याची सूचना देण्यात आलेली आहे. हवामान विभागाचा पुढील अंदाज सांगतो की, या भागात पाऊस आणि थंडीचा सामना करावा लागेल. अनेक शेतकऱ्यांना पिकांचे नुकसान होण्याची शक्यता असून, त्यांना पाऊस आणि तापमानाच्या घटामुळे काही अडचणी येऊ शकतात.
अवकाळी पावसाचे परिणाम
अवकाळी पावसाचा शेतकऱ्यांवर मोठा परिणाम होण्याची शक्यता आहे. अवकाळी पाऊस आणि पिकांचे नुकसान यामुळे शेतकऱ्यांना अडचणींना सामोरे जावे लागेल. सध्या रब्बी हंगाम सुरू असताना, पिकांचे मोठे नुकसान होण्याची भीती आहे. पिकांच्या वाढीवर अवकाळी पाऊसाचा प्रतिकूल परिणाम होईल. राज्यातील सर्व शेतकऱ्यांनी पिकांचे संरक्षण करण्यासाठी खबरदारी घेतली पाहिजे. पिकांचे नुकसान टाळण्यासाठी योग्य उपाययोजना करण्याची गरज आहे.
