बीड जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना एक मोठा दिलासा मिळाला आहे. २०२३ च्या खरीप हंगामात झालेल्या मोठ्या नुकसानीनंतर, पीकविमा अग्रिमाचा दुसरा टप्पा आता शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यांवर जमा होऊ लागला आहे. या आर्थिक मदतीमुळे शेतकऱ्यांचे आर्थिक भार कमी होणार आहे आणि त्यांना आगामी हंगामासाठी तयारी करण्याची संधी मिळणार आहे. बीड जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना गेल्या वर्षी आलेल्या मोठ्या संकटामुळे या मदतीचे महत्व खूप वाढले आहे.
२०२३ च्या खरीप हंगामातील नुकसानीची पार्श्वभूमी
२०२३ च्या खरीप हंगामात बीड जिल्ह्यात पाऊस आणि नैसर्गिक आपत्तीमुळे शेतकऱ्यांच्या पिकांचे मोठे नुकसान झाले होते. या नुकसानीमुळे शेतकरी मोठ्या आर्थिक संकटात सापडले होते. शेतकऱ्यांच्या या संकटाची गंभीरता लक्षात घेऊन राज्य सरकारने त्यांना पीकविमा अग्रिम देण्याचा निर्णय घेतला होता. नोव्हेंबर २०२३ मध्ये, सरकारने शेतकऱ्यांना २४१ कोटी रुपयांचा अग्रिम पीकविमा वितरित केला होता. यामध्ये ७ लाख ७० हजार शेतकऱ्यांचा समावेश होता. पण, काही शेतकऱ्यांचे बँक खात्यांतील माहिती अपुरी होती, त्यामुळे त्यांना पहिल्या टप्प्यात पीकविमा मिळाला नाही. यावर प्रशासनाने लवकरच उपाय योजना केली आणि या शेतकऱ्यांची पडताळणी केली.
दुसऱ्या टप्प्याची सुरुवात आणि शेतकऱ्यांना मिळालेली मदत
आता दुसऱ्या टप्प्यात, शेतकऱ्यांची पडताळणी पूर्ण झाल्यानंतर, पीकविमा अग्रिमाची रक्कम त्यांच्या बँक खात्यांवर जमा होऊ लागली आहे. फेब्रुवारी महिन्यात ही प्रक्रिया सुरू झाली. या दुसऱ्या टप्प्यात, १ लाख ११ हजार शेतकऱ्यांना ७६ कोटी २७ लाख रुपयांची रक्कम त्यांच्या खात्यात जमा झाली आहे. या निधीमुळे शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा मिळाला आहे. अनेक शेतकऱ्यांना त्यांचे खात्यात पैसे जमा झाल्याचे मेसेज मिळाले आहेत आणि त्यांचे चेहरे आनंदाने उजळले आहेत. शेतकऱ्यांनी याबाबत समाधान व्यक्त केले आहे. त्यांना या मदतीमुळे पुढील हंगामासाठी तयारी करणे सोपे होणार आहे.
तालुकानिहाय वितरणाचे तपशील
बीड जिल्ह्यात पीकविमा अग्रिम वितरण विविध तालुक्यांमध्ये करण्यात आले आहे. परळी तालुका हा सर्वाधिक लाभार्थी ठरला आहे. येथे २५,१५५ शेतकऱ्यांना १६ कोटी ५७ लाख रुपयांचे वितरण झाले आहे. माजलगाव तालुक्यात १९,०२७ शेतकऱ्यांना १४ कोटी १३ लाख रुपयांची मदत मिळाली आहे. याशिवाय, केज तालुक्यात १९,१२५ शेतकऱ्यांना १३ कोटी ७ लाख रुपयांचे वितरण करण्यात आले आहे. अंबाजोगाई तालुक्यात १२,३९१ शेतकऱ्यांसाठी १२ कोटी २६ लाख रुपयांची रक्कम वितरित केली आहे. पाटोदा तालुक्यात ८,८७७ शेतकऱ्यांना ६ कोटी ९० लाख रुपये दिले गेले आहेत. बीड तालुक्यात ७,१७१ शेतकऱ्यांना ५ कोटी २२ लाख रुपयांची मदत मिळाली आहे. तसेच, गेवराई तालुक्यात ५,४४६ शेतकऱ्यांना ३ कोटी ४४ लाख रुपये वितरित केले आहेत. धारूर, शिरूर, आष्टी आणि वडवणी या तालुक्यांमध्येही विविध शेतकऱ्यांना मदत मिळाल्याचे दिसून आले आहे. प्रत्येक तालुक्यातील वितरणाचा तपशील प्रगल्भपणे सादर केला गेला आहे.
पिकविमा अग्रिमाचे महत्त्व आणि शेतकऱ्यांचे प्रतिसाद
पीकविमा अग्रिम शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा ठरणार आहे. गेल्या वर्षी झालेल्या नुकसानीमुळे अनेक शेतकरी आर्थिक संकटात सापडले होते. या निधीमुळे त्यांना पुढील हंगामासाठी तयारी करण्यास मदत होणार आहे. शेतीसाठी आवश्यक असणारी खते, बियाणे, औषधे यांची खरेदी करणे, तसेच इतर आवश्यक खर्च भागवणे शक्य होणार आहे. अनेक शेतकऱ्यांनी या मदतीबद्दल समाधान व्यक्त केले आहे. एका स्थानिक शेतकऱ्याने सांगितले, “गेल्या वर्षी आम्हाला मोठे नुकसान सहन करावे लागले. या पीकविमा अग्रिमामुळे आम्हाला पुन्हा उभे राहण्याची संधी मिळाली आहे. आता आम्ही पुढील हंगामाच्या तयारीला लागू शकतो.”
प्रशासनाची भूमिका आणि आगामी आव्हाने
स्थानिक प्रशासनाने या वितरण प्रक्रियेत महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. त्यांनी सर्व पात्र शेतकऱ्यांची यादी तयार करणे, त्यांच्या बँक खात्यांची माहिती अद्ययावत करणे आणि निधी वितरणाची प्रक्रिया सुरळीत पार पाडणे या कामांमध्ये मोलाचे योगदान दिले आहे. तरीही, या मदतीसोबतच काही आव्हानेही आहेत. शेतकऱ्यांना या निधीचा योग्य वापर करण्याबाबत मार्गदर्शन करणे, भविष्यातील नैसर्गिक आपत्तींपासून बचाव करण्यासाठी योग्य नियोजन करणे, आणि शाश्वत शेती पद्धतींचा अवलंब करण्यास प्रोत्साहन देणे ही महत्त्वाची कामे आहेत.
